نورمحمد محمدی

«نورمحمد محمدی»، 28ساله تبعه کشور افغانستان، ولایت میدان وردک از قومیت پشتون، به همراه خانواده خود از سال 1996 با کارت اقامت موقت پناهندگی (کارت آمایش) ساکن شهر شیراز می‌باشد.

وی در حال حاضر در پارک علم و فناوری فارس به عنوان مدیر یک شرکت فناور با بیش از 7 ثبت اختراع زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری ایران و همچنین به عنوان یکی از مخترعان تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان ایران با داشتن بیش از 3,000 ساعت آموزش تخصصی فنی و حرفه‌ای کشور ایران در رشته مکانیک خودرو در زمینه طراحی، تولید و نصب قطعات جدید خودرو مشغول به فعالیت است.

نور محمد محمدی، در سن 5 سالگی در سال 1996 به دلیل مشکلات فراوانی از جمله ناامن بودن کشور افغانستان به ویژه منطقه میدان وردک به همراه خانواده از مرز شهرستان زاهدان به صورت زمینی به ایران پناهنده شد. ناامن بودن کشور و جنگ، مشکلات قومیتی و تعصب‌های شدید، شرایط را برای او و خانواده‌اش بسیار سخت و دشوار کرده بود. آنها پس از تحمل تمامی مشکلات و وقوع درگیری‌ها که موجب کشته شدن برادر بزرگ نورمحمد شد و همچنین ادامه این وضعیت، تصمیم به خروج از کشور و انتخاب نزدیک‌ترین کشور (ایران) برای درخواست پناهندگی کردند.

ورود خانواده نورمحمد به ایران در سال 1996 با نداشتن محل زندگی مشخص و آشنا نبودن با منطقه همراه بود. آنها در یکی از شهرستان‌های استان فارس (جهرم و خفر) با کمک افراد محلی در یک باغ به عنوان نگهبان استقرار یافتند و به دلیل نداشتن هیچ‌گونه وسایل اولیه برای زندگی، مجبور به تحمل شرایط سختی شدند.

پدر نورمحمد به دلیل تخصص در زمینه کشاورزی، به منظور تأمین مایحتاج خانواده به حرفه کشاورزی و باغداری روی آورد و با درآمد حاصل، موفق به فراهم کردن وسایل اولیه زندگی شد. خانواده وی به مدت چندین سال زندگی سخت و دشواری را متحمل شدند اما داشتن امنیت، امید آنها برای ادامه و تلاش بیشتر بود.

آنها بعد از چند سال اقامت در شهرستان جهرم، در سال 2001 به منظور یافتن فرصت‌های شغلی بهتر به مرکز استان (شیراز) سفر کردند که به دلیل فقدان پشتوانه‌ مالی برای اجاره منزل، در یک گاراژ تعمیرگاهی خودرو به عنوان نگهبان به همراه خانواده در یک اتاق 40 متری بدون هیچ‌گونه امکاناتی استقرار یافتند. زندگی در فضای تعمیرگاهی در محله جنوب شهر شیراز بدون هیچ‌گونه امکانات اولیه زندگی از جمله آب و گاز و نبود هرگونه حمایت از سازمان‌های دولتی و مردم‌نهاد بسیار طاقت‌فرسا بود.

نورمحمد با تحمل شرایط ناگوار و داشتن امید به بهبود آن، برای کمک به معیشت خانواده در سن 10سالگی، مجبور به جمع‌آوری ضایعات فلز و پلاستیک و در نتیجه ترک تحصیل شد. پس از مدتی در سال 2004 نیز در قسمت تعمیرات خودرو‌های سواری مشغول به شاگردی شد که با گذشت زمان و به دلیل علاقه وافر به تعمیرات خودرو‌های سواری، اقدام به مطالعه در زمینه تعمیرات خودرو کرد. اما به دلیل مشکلات مالی خانواده و همچنین ممنوعیت گذراندن دورهای آموزش فنی و حرفه‌ای برای پناهندگان توسط دولت ایران، نتوانست در این مسیر گام بردارد و پیشرفتی داشته باشد.

در سال 2009، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در ایران با برگزاری دورهای آموزشی فنی از جمله در رشته مکانیک خودرو، شرایط تحصیل در این رشته را برای نورمحمد فراهم نمود. وی با گذراندن آن دوره 120ساعته و دریافت مدرک، با کمک مربی آموزشگاه فنی و حرفه‌ای در سال 2009، اقدام به ثبت‌نام در دوره تخصصی تعمیرات خودرو‌های سواری درجه 2 (با 900 ساعت آموزش) و تعمیرات برق خودرو درجه 2 (با 600 ساعت آموزش)، مطابق با استاندارد فنی و حرفه‌ای کشور ایران کرد.

 وی برای پرداخت هزینه‌های دوره، مجبور به کار نیمه‌وقت شد. پس از اتمام دورهای تخصصی و دریافت مدارک مربوطه، با تو جه به بالا بودن نمره امتحانی، با حمایت مرکز فنی و حرفه‌ای استان فارس، در آوریل سال 2010 در دوره‌های فوق تخصصی مکانیک خودرو درجه 1 (800 ساعت آموزش) و مکانیک تیلر (ماشین دیزل با 600 ساعت آموزش) ثبت‌نام نمود و به صورت بورسیه در شهرستان اقلید استان فارس به مدت 6 ماه دوره فوق تخصصی مکانیک خودرو را گذراند. نورمحمد محمدی پس از اتمام دورهای تخصصی فنی و حرفه‌ای با بیش از 3,000 ساعت آموزش، به دلیل مشکلات مالی، به صورت شبانه اقدام به ادامه تحصیل کرد، به گونه‌ای که در ساعات روز به عنوان شاگرد مکانیک برای کمک به تأمین مایحتاج خانواده و کمک هزینه تحصیل خود مشغول به کار بود.

او در سال 2013، موفق به دریافت مدرک تحصیلی دیپلم در رشته مکانیک خودرو گردید. سپس در سپتامبر 2013 نیز در دانشگاه علمی کاربردی در رشته مکانیک خودرو پذیرش گرفت اما به دلیل داشتن اقامت پناهندگی (کارت آمایش) از امکان ادامه تحصیل در دانشگاه بهره‌مند نشد؛ چراکه شرایط اقامتی وی مورد پذیرش وزارت علوم برای تحصیل در دانشگاه و صدور مدرک تحصیلی نبود و تنها با هماهنگی و کمک مدیر دانشگاه به صورت غیررسمی، حضور در دانشگاه و شرکت در کلاس‌ها میسر بود. اما در نهایت به دلیل عضویت در بنیاد ملی نخبگان، امکان حضور در دورهای آموزشی در سطح‌های مختلف برای وی مهیا شد و این دورهای آموزشی، کمک فراوانی در زمینه مدیریت و تجاری‌سازی اختراعات به وی کرد.

نورمحمد محمدی به دلیل وجود امکانات و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای شهرستان اقلید، موفق به طراحی اولین دستگاه هوشمند‌سازی استارت خودرو شد. در سال 2011 پس از تلاش‌های مکرر و با وجود مشکلات مالی فراوان، این دستگاه را به عنوان اولین اختراع خود در اداره ثبت اختراعات ایران ثبت کرد و درنهایت، در سال 2012 دستگاه ایجاد محدودیت سرعت هنگام باز بودن کمربند ایمنی خودرو را به ثبت رساند.

وی با توجه به عملکرد دستگاه‌های فوق برای ارتقای وضعیت عملکردی خودروها، مورد توجه بنیاد ملی نخبگان ایران قرار گرفت و در جشنواره‌های اختراعات کشور از جمله «جشنواره اختراعات خلیج فارس» و «جشنواره اختراعات فجر انقلاب اسلامی ایران» در شهر تهران در سال 2013 مورد تأیید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران قرار گرفت و از حمایت‌های دولت ایران در زمینه‌ مالی (مبلغ 60 میلیون ریال کمک بلاعوض) و حقوقی (اجازه‌ ثبت شرکت و معرفی به پارک علم و فناوری استان فارس) برخوردار شد.

او از سال 2013 به طور رسمی به عضویت بنیاد ملی نخبگان ایران در سطح سوم درآمد. به همین ترتیب با دریافت قسط اول مبلغ 60 میلیون ریال، اقدام به ساخت نمونه اولیه و تکمیل اختراع خود کرد و در اگوست سال 2013 با شرکت در بخش تجاری‌سازی جشنواره اختراعات زاگرس، دو اختراع با عنوان دستگاه هوشمند‌سازی استارت خودرو و کمربند ایمنی، مورد تأیید بنیاد ملی نخبگان قرار گرفت و از جمله اختراعات برتر در بخش تجاری‌سازی گردید.

نورمحمد پس از دو سال تلاش و پیگیری، در اگوست سال 2013، موفق به ثبت شرکت با نام «پرهان نوین طرح خودرو» به نام خود برای تولید اختراعاتش در ایران گردید. در همان سال با حمایت بنیاد ملی نخبگان، شرکت وی در پارک علم و فناوری فارس پس از بررسی توسط اساتید و داوران دانشگاه شیراز و اعضای علمی پارک علم و فناوری فارس، موافقت گرفت و برای انجام امور پژوهشی و تولید و تجاری‌سازی اختراعات انجام‌شده در مرکز رشد پارک علم و فناوری فارس استقرار یافت و در حال حاضر نیز به عنوان شرکت فناور در حال فعالیت در این مرکز است.

با ثبت شرکت و آغاز فعالیت به صورت رسمی در کشور ایران و نظر به حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان از جمله در نمایشگاه و جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای، از آموزش‌هایی در زمینه «اصول تجاری‌سازی محصولات نو‌آورانه»، «بایدها و نبایدهای ثبت پتنت بین‌المللی و فروش دانش فنی»، «عوامل مؤثر بر داوری ارائه مطلب»، «10 خطای بزرگ تجاری‌سازی اختراعات و ایده‌های نو» بهره‌مند شد و در «کارگاه خلاقیت» و «کارگاه مالکیت فکری» شرکت کرد.

تمامی این موارد موجبات تشویق وی را فراهم آورد و در نتیجه اقدام به ارائه طرح‌های دیگر در زمینه خودرو و ثبت آن به صورت انحصاری در اداره ثبت اختراعات کشور ایران نمود. برخی از این اختراعات به شرح ذیل است:

او هم اکنون نیز در حال انجام مراحل ثبت چندین طرح دیگر است و تمامی طرح‌های ثبت‌شده، از دانشگاه شیراز و مراکز علمی کشور ایران تأییدیه دریافت کرده‌اند. همچنین سه اختراع نورمحمد به دلیل همکاری با شرکت ایران خودرو، موفق به دریافت استانداردهای پژوی فرانسه نیز شده است. در ضمن او توانسته پذیرش نمایشگاه و جشنواره‌های بین‌المللی را در خارج از ایران مانند «جشنواره و نمایشگاه اختراعات نورنبرگ آلمان» در سال 2015 به دست آورد اما به دلیل عدم حمایت سفارت افغانستان در تهران و وضعیت پناهندگی موقت وی در ایران، امکان خروج و بازگشت او به ایران جهت حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی خارج از کشور وجود نداشت.

در طول مدت زمان فعالیت در پارک علم و فناوری فارس، فعالیت شرکت و اختراعات نورمحمد مورد توجه واقع گردید و از سوی رسانه‌های صوتی و تصویری و مجله‌ها و روزنامه‌ها به شکل‌های مختلف مورد انعکاس قرار گرفتند که این موضوع، تأثیر چشمگیری بر فروش اختراعاتی که به محصول تبدیل شده بودند، داشت. به این ترتیب نظر مسئولان دولتی ایران نیز به این شرکت جذب شد و بازدیدهای بسیاری از سوی مسئولان داخلی و خارجی همچون معاون اول و معاون علمی رئیس‌جمهور ایران، وزیر علوم ایران، استانداران استان‌های فارس، مرکزی، سمنان، بوشهر و... همچنین نماینده‌ کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل در ایران، مدیر قسمت بشردوستانه‌ اتحادیه‌ اروپا و دیگر مسئولان بین‌المللی دولتی و غیردولتی در محل نمایشگاه‌ها، پارک علم و فناوری فارس و بنیاد ملی نخبگان صورت گرفت.

علاوه بر این در سال 2014، شرکت وی به دلیل داشتن محصولات نو‌آورانه و کاربردی به عنوان شرکت دانش‌بنیان نوپا از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری ایران انتخاب گردید و در سال‌های 2016 و 2017 نیز به عنوان شرکت فعال در پارک علم و فناوری فارس مورد تقدیر قرار گرفت.

موفقیت‌ها در تجاری‌سازی اختراعات، باعث شد یکی از طرح‌های موفق نورمحمد بار دیگر از سوی داوران بلند‌پایه‌ بنیاد ملی نخبگان مورد ارزیابی قرار گیرد و از این رو او ضمن دریافت تأییدیه و جایزه نقد به مبلغ 30 میلیون ریال، از سال 2017 عضویت وی از سطح 3 بنیاد نخبگان به سطح 2 ارتقا یافت.

علاوه بر این، نورمحمد به منظور فراهم کردن فرصت آموزش و اشتغال برای افراد پناهنده­ نیازمند، با کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان ایران در سال‌های 2015 و 2016، قرارداد همکاری امضا نمود تا این کمیساریا حمایت‌های مالی تا سقف 500 میلیون ریال به این شرکت اعطا و پناهندگانی را برای آموزش و اشتغال در بخش‌های مختلف شرکت معرفی نماید.

در حال حاضر شرکت موفق به تولید انبوه بیش از 15 محصول خودرو شده است؛ از این میان 7 محصول، دارای مجوز ثبت اختراع بوده و برای بیش از 20 نفر به صورت مستقیم و 30 نفر به صورت غیرمستقیم، ایجاد اشتغال کرده است. همچنین با وجود نمایندگی‌های فعال در سراسر کشور، داشتن سایت رسمی به آدرس «www.ntk-m.com» و استفاده از ظرفیت‌های نمایشگاه‌ها در سراسر کشور، امکان فروش و پخش محصولات تولیدی برای این شرکت فراهم شده است.